معرفی رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگیان

1 _ معرفی کلی و مقدمه

رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی رشته ای است که بنابر نیاز آموزش و پرورش به نیروی مجرب دبیر ادبیات فارسی ، نگارش و علوم و فنون ادبی در دانشگاه فرهنگیان سپری میشود . دوران تحصیلی این رشته در دانشگاه فرهنگیان 8 ترم آموزشی در طول 4 سال است و سپری میشود .

رشته آموزش ادبیات فارسی یکی از رشته های مهم و پرطرفدار حوزه علوم انسانی است که به آموزش و تربیت معلمانی می پردازد که قادر به تدریس زبان و ادبیات فارسی در سطوح مختلف آموزشی باشند .

یکی از کاربرد های این رشته آشنایی با متون نظم و نثر زبان فارسی و ایجاد مهارت لازم جهت آموزش آنها به دانش آموزان مقاطع متوسطه اول و دوم است .

بعد از فارغ التحصیل شدن از این رشته دبیر ادبیات موظف به 24 ساعت هفته در مقطع متوسطه اول یا دوم است .

2 _ رشته در قاب کنکور

رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی فقط از گروه علوم انسانی دانشجو معلم می پذیرد و مطابق تجارب سال های اخیر و اذهان عمومی پرطرفدارترین و پر رقابت ترین رشته از بین رشته های فرهنگیان علوم انسانی را دارا است.

بنابر رقابت زیاد در قبولی این رشته تعداد محدودی که تراز و یا رتبه بالاتری دارند می توانند در این رشته تحصیل کنند . ( البته بستگی به منطقه کنکور و ظرفیت دفترچه انتخاب رشته هم دارد )

قبولی در این رشته نیازمند عملکرد قابل قبول در کنکور و امتحانات نهایی است و تراز حدودی 7000 تا 11000 را می طلبد .

3 _ رشته در قامت دانشجو معلمی

دانشجو معلمان رشته آمورش زبان و ادبیات فارسی پس از تحصیل 8 ترم آموزشی در دانشگاه فرهنگیان باید در مدرسه دروس فارسی ، نگارش و علوم و فنون ادبی را تدریس کنند و به متون نظم و نثر ، صناعات ادبی ، دستور زبان ، عروض و قافیه ، تاریخ ادبیات و سبک شناسی و ….. تسلط کافی را داشته باشند و در کنار کارورزی در اواخر سال های دانشگاه آمادگی حضور برای تدریس این مباحث را در مدارس پیدا کنند .

برای تقویت سطح علم در رشته ادبیات در طول دوران دانشجو معلمی کتاب های دکتر شفیعی کدکنی ( صور خیال ، تازیانه های سلوک و …. ) دکتر کزازی ( سراچه آوا و رنگ ، نامه باستان و …. ) دکتر شمیسا ( سیر غزل ، معانی و بیان و بدیع و ….. ) بسیار مفید و موثر هستند .

4 _ چارت درسی در رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی

در طول 8 ترم آموزشی در دانشگاه فرهنگیان علاوه بر دروس تخصصی هر رشته دروسی با رویکرد و سیاست های دانشگاه فرهنگیان برای تمامی رشته ها به صورت مشترک در نظر گرفته شده است که تمام دانشجو معلمان ملزم به گذراندن این واحد ها هستند .

واحد هایی تحت عنوان معارف اسلامی ، عمومی ، تربیت اسلامی و موارد تربیتی و روانشناختی .

در ادامه چارت درسی رسمی آموزش زبان و ادبیات فارسی را در طول 8 ترم مشاهده میکنید .

*پانوشت : ن ( واحد نظری )       ع ( واحد عملی )       ک ( کارگاهی )

در مجموع این هشت ترم دانشجو ملزم به پاس کردن 150 واحد درسی میباشد .

*نکته مورد توجه راجع به انتخاب واحد این است که در هر ترم به دانشجویان به صورت یکسان واحد هایی ارائه میشود اما اینکه چه دروسی در هر ترم در نظر گرفته شود و قابل انتخاب واحد باشد پیرو تصمیم مدیرگروه در پردیس محل تحصیل است .

5 _ مزایای رشته

_ معافیت از سربازی

_ برقراری حقوق دانشجویی از بدو ورود به دانشگاه و همچنین برخورداری دانشجویان از بیمه سلامت و بازنشستگی ( همین طور سوابق دانشجو معلمان به عنوان سابقه کاری در نظر گرفته میشود )

_ برخورداری از تمام حقوق رفاهی جامعه فرهنگیان ( شرایط یکسان در شهر های مختلف ، دریافت تسهیلات مختص فرهنگیان و …. )

_ قابلیت ارتقای شغلی به سمت های مدیر و معاون نیز در این رشته وجود دارد و قابلیت ادامه تحصیل تا مقطع دکترا در رشته ادبیات فارسی نیز وجود دارد.

_ با توجه به بالا بودن ضریب فارسی در امتحان نهایی و علوم و فنون ادبی در کنکورانسانی این رشته می تواند درآمد خوبی در کلاس های خصوصی و آنلاین داشته باشد .

6 _ معایب رشته

دانشگاه فرهنگیان علاوه بر نکات مثبتی که دارند در برخی مسائل نیز ممکن است معایبی نیز دارند که در ادامه شرح خواهیم داد .

_ وجود نظارت های ویژه و باید ها و نباید های دانشگاه فرهنگیان

_ حقوق نسبتا پایین شغل معلمی

_ کمبود امکانات دانشگاه نسبت به دانشگاه های دولتی

_ در مقایسه با دانشگاه های سراسری در دانشگاه فرهنگیان آنچنان که باید روی دروس تخصصی ادبیات وقت گذاشته شود نمی شود . یعنی بر مبنای سیاست گذاری دانشگاه فرهنگیان تعداد واحد های عمومی بیشتر از واحد های عمومی دانشگاه های سراسری است و فرهنگیان تمرکز کامل روی دروس تخصصی ادبیات قائل نشده است .

_ با توجه به گسترگی علوم ادبی اگر معلمی به دنبال ارتقای سطح علمی_ادبی خود نباشد در سطح پایین راکد می ماند و نمی تواند به خوبی با متربی ارتباط برقرار کند .

7 _ رشته در قالب معلم

با توجه به محل خدمت قبول شده در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری مدارس معلمان نیز جهت تدریس تعیین میشوند .

گاهی اوقات به خاطر شرایط سخت محل خدمت معلمان مجبور میشوند تا چند هفته دور از محل زندگی و خانواده قرار بگیرند .

یک معلم ادبیات باید آنقدر به مباحث ذکر شده در قبل مسلط باشد که بتواند به سوالات غیر منتظره دانش آموزان پاسخ بدهد .

معلمان ادبیات نقش بسیار مهمی در ترویج زبان فارسی و تاریخ و فرهنگ هزاران ساله ایران را دارند و سرمشق و الگوی بسیاری از خطوط فکری دانش آموزان قرار می گیرند .

با توجه به گستردگی ادبیات فارسی معلمان باید کتاب های ارزشمند اساتید بزرگ ایران همچون دکتر شفیعی کدکنی ، دکتر شمیسا و دکتر کزازی و …… را دائم مطالعه کنند تا علمشان به صورت راکد نماند و در حال بسط و گسترش باشد .

به علاوه پیدا کردن سبک تدریس مخصوص و شیوه برخورد با نوجوان در سنین حساس میتواند یک معلم را به ارتقای سطح خود نزدیک کند .

8 _ رشته در قامت استاد دانشگاه

آن دسته از معلمانی که به تدریس در مراکز آموزش عالی علاقه مند هستند می توانند با ادامه تحصیل در رشته خود و طی کردن مدارج بالای علمی به صورت تدریجی وارد حیطه استادی دانشگاه شوند . دانشجویان میتوانند بعد از اینکه مدرک کارشناسی خود را دریافت کردند با شرکت در کنکور ارشد و دکتری و کسب این مدارک مراحل مورد نیاز را برای ورود به حیطه استادی طی کنند .

9 _ ادامه تحصیل در رشته

بحث ادامه تحصیل در این رشته نسبت به رشته های آموزگاری راحت تر است و دانشجویان فارغ التحصیل این رشته فقط میتوانند در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه تحصیل دهند .

مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری هر ساله پذیرای دانشجو معلمان فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی فرهنگیان هستند .

گرایش های رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع ارشد و دکتری :

ادبیات محض ، ادبیات کودک و نوجوان ، ادبیات پایداری ، ادبیات تطبیقی ، ادبیات عامه ، آموزش زبان فارسی ، ادبیات روایی ، ویرایش و نگارش ، نظریه و نقد ادبی و ادبیات معاصر

10 _ بازار کار و میزان حقوق

حکم پایه حقوق دانشجو معلمان در سال 1404 ( 13 میلیون تومان ) است که هر ساله به این پایه حقوق افزوده می شود . البته از این 13 میلیون 25 درصد از دانشجویان ترددی و 45 درصد از دانشجویان خوابگاهی کسر میشود .

با افزایش سابقه تدریس و رتبه بندی و بالاتر رفتن مدرک تحصیلی و همچنین تاهل و تعداد فرزند و فعالیت های معلم در زمینه های علمی و مقاله نویسی حقوق افزایش پیدا می کند .

از نظر بازار کار هم با توجه به بالا بودن ضریب فارسی در امتحان نهایی و فنون ادبی در کنکور انسانی یک معلم میتواند با توجه به مهارت های خود درآمد قابل توجهی از این رشته داشته باشد . علاوه بر این به شرط حسن شهرت و مهارت معلم میتواند در مدارس غیردولتی نیز تدریس و مبلغ قابل توجهی را دریافت کند .

11 _ یادداشتی از یک دانشجو معلم

با تمام کاستی هایی که دانشگاه فرهنگیان دارد اما با توجه به اوضاع فعلی کشور یکی از بهترین رشته ها از جهت تضمین آینده شغلی و اقتصادی یک معلم است . شما به عنوان یک مربی و معلم باید به صورت مداوم در حال ارتقای سطح علمی و فرهنگی خود باشید و بر اساس چارچوب عزت ، حکمت و مصلحت خود را به قله علم و دانش نزدیک کنید . مهم ترین مورد درباره معلمی درک متقابل ، گوش سپردن مسئولانه و گفت و گو های صادقانه است .

شما به عنوان یک معلم ادبیات باید ترویج دهنده زبان و غنای فرهنگ ایران باشید و این امر وابسته به حس وطن پرستی یک انسان است . به امید روزی که زبان و ادبیات فارسی همچنان غنای خودش را  حفظ کند و از بیم ها گزندی نیابد .