معرفی رشته آموزش مهندسی معماری داخلی شهید رجایی

معرفی کلی رشته و مقدمه رشته

رشته مهندسی معماری داخلی دانشگاه شهید رجایی، یکی از رشته‌های جدیدالورود در دفترچه انتخاب رشته فرهنگیان سال ۱۴۰۴ است که با هدف تربیت هنرآموزان متخصص در طراحی و فضاسازی داخلی راه‌اندازی شده. این رشته برای نخستین‌بار توسط آموزش و پرورش و دانشگاه شهید رجایی ارائه شده است.

رشته معماری داخلی تربیت دبیر، پلی است بین دنیای هنر، تکنولوژی و آموزش. دانشجویان این رشته با یادگیری مفاهیم طراحی داخلی، مبلمان، نورپردازی، مصالح و کاربرد فضاها، توانایی خلق محیط‌های زیبا، کاربردی و متناسب با نیازهای انسان را کسب می‌کنند. از سوی دیگر، آن‌ها مهارت‌های تربیتی و روش‌های تدریس را فرا می‌گیرند تا بتوانند این دانش را به‌صورت مؤثر و خلاقانه به دانش‌آموزان هنرستانی منتقل کنند و نسل آینده طراحان داخلی کشور را تربیت کنند.

تفاوت با رشته مهندسی معماری: در حالی که رشته مهندسی معماری روی طراحی کل ساختمان، سازه، فرم و کارکرد شهری تمرکز دارد، مهندسی معماری داخلی بیشتر با فضاسازی درون ساختمان‌ها، نورپردازی، رنگ، چیدمان مبلمان و ایجاد حس بهتر در فضا سروکار دارد. این رشته هنری‌تر، جزئی‌نگرتر و بیشتر مناسب علاقه‌مندان به طراحی داخلی است تا سازه.

رشته در قاب کنکور

برای ورود به رشته مهندسی معماری داخلی دانشگاه شهید رجایی، مانند سایر رشته‌های مهندسی ویژه آموزش و پرورش، تنها داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی‌فیزیک مجاز به انتخاب آن در دفترچه کنکور سراسری هستند. اگر در این گروه آزمون داده‌اید و تراز علمی شما در محدوده 6400 به بالا قرار دارد (در سال اول پذیرش)، می‌توانید شانس خوبی برای دعوت به مصاحبه داشته باشید.

همین‌طور شما نیازمند کسب حداقل تراز 5000 و میانگین درصد 30 در دروس تخصصی و 50 در دروس ویژه فرهنگیان است که البته نباید به تراز 5000 اکتفا کرد و عوامل متعددی چون ظرفیت استان، هم بومی‌ها و رقبا و همین‌طور تراز نهایی شما بسیار موثر است.

و برای پذیرش نهایی، لازم است که در امتحانات نهایی، مصاحبه اختصاصی و احراز صلاحیت‌های عمومی و جسمی نمرات خوب و نسبتا بالایی را کسب کنید.

رشته در قامت دانشجویی

رشته مهندسی معماری داخلی دانشگاه شهید رجایی، برای اولین بار به صورت روزانه و در مقطع کارشناسی پیوسته ویژه استخدام آموزش و پرورش ارائه شده است. این رشته با تمرکز بر طراحی فضاهای داخلی انسانی، به دانشجویان کمک می‌کند تا ترکیبی از علم، هنر و روان‌شناسی را در چیدمان محیط‌های داخلی پیاده‌سازی کنند.

در طول دوران تحصیل، دانشجویان با مباحث تخصصی مانند طراحی فضای داخلی، نورپردازی، مبلمان، رنگ‌شناسی، روان‌شناسی محیط و نرم‌افزارهای پرکاربرد طراحی داخلی نظیر 3D Max  و SketchUp آشنا می‌شوند. علاوه بر دروس فنی، واحدهای تربیتی و آموزشی نیز در برنامه درسی گنجانده شده تا فارغ‌التحصیلان بتوانند به عنوان هنرآموز طراحی داخلی در مدارس فنی و حرفه‌ای فعالیت داشته باشند.

دانشجویان از همان سال‌های ابتدایی تحصیل درگیر پروژه‌های عملی و کارگاهی می‌شوند و با فضای واقعی طراحی داخلی آشنا خواهند شد، تا بتوانند هم در حوزه آموزش و هم در بازار طراحی داخلی عملکرد موفقی داشته باشند.

کلاس‌ها در این دانشگاه مختلط برگزار می‌شوند و فضای آموزشی آن پروژه‌محور بوده و دانشجویان در طول ترم‌ها فرصت دارند توانایی خود را در طراحی کاربردی فضاهای واقعی تقویت کنند.

مزایا رشته :

• از آن‌جایی که معماری داخلی به‌تازگی به مجموعه رشته‌های دانشگاه شهید رجایی اضافه شده، فضای رشد و توسعه در آن بالاست و بازار آن هنوز اشباع نشده است.
• این رشته برای کسانی که ذهن خلاق و ذوق هنری دارند و در عین حال به مهارت‌های فنی علاقه‌مندند، انتخابی عالی است.
• فارغ‌التحصیلان این رشته نیز مانند سایر رشته‌های دانشگاه شهید رجایی، جذب آموزش و پرورش می‌شوند و از حقوق دولتی، بیمه، مزایای بازنشستگی و امکان دریافت حق‌التدریس بهره‌مند می‌شوند.
• ساعت کاری کم‌تر نسبت به مقاطع پایین‌تر.
• پایه مناسب برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر (کارشناسی‌ارشد طراحی داخلی، معماری، آموزش فنی و…).
• استفاده از ابزارهای نوین آموزشی و کلاس‌های هوشمند و در نتیجه تدریس خلاقانه‌تر‌.
• امکان فعالیت مستقل در طراحی فضاهای داخلی (خانه، مغازه، دفتر کار و…).
• تدریس خصوصی نرم‌افزارهای معماری داخلی.
• تولید محتوا در فضای مجازی درباره طراحی داخلی.
• فعالیت در پروژه‌های کوچک دکوراسیون در کنار شغل معلمی.
• راه‌اندازی آموزشگاه یا همکاری با آموزشگاه‌های آزاد فنی‌وحرفه‌ای.

معایب رشته :

• جدید بودن رشته و نبود اطلاعات میدانی، تجربه‌های دانشجویی و منابع مطالعاتی زیادی درباره این رشته در قالب تربیت‌معلم؛ همین موضوع ممکن است برای برخی افراد ایجاد ابهام کند.
• نیاز به سلیقه هنری بالا و تجسم فضایی قوی در نتیجه برای افرادی که بیشتر فنی‌نگر هستند و به محاسبات سازه‌ای علاقه دارند، ممکن است در این رشته احساس نارضایتی کنند.
• احتمال محدود بودن امکانات کارگاهی در سال‌های اولیه به دلیل نوپا بودن رشته.
• تمرکز بیشتر بر جنبه‌های آموزشی و کمتر بر پروژه‌های واقعی و حرفه‌ای طراحی داخلی.
• سطح آموزش فنی و تخصصی پایین‌تر نسبت به دانش‌آموختگان رشته‌های معماری داخلی دانشگاه‌های غیرتربیت دبیر.
• نیاز به دوره‌های تکمیلی و آموزش‌های تخصصی خارج از دانشگاه برای ورود به بازار حرفه‌ای.
• فشار کاری ناشی از مسئولیت‌های تربیتی و آموزشی.
• محدودیت امکانات و تجهیزات در برخی هنرستان‌ها برای آموزش عملی طراحی داخلی.
• عدم امکان دریافت پروژه‌های بزرگ طراحی داخلی به‌صورت رسمی به‌دلیل ماهیت استخدامی.
• نبود مجوز و پروانه طراحی مستقل مانند سایر مهندسان و معماران.
• عدم امکان بهره‌مندی کامل از ظرفیت بازار طراحی داخلی به‌خاطر محدودیت‌های شغلی.

رشته در قامت معلمی

معلم رشته معماری داخلی تربیت دبیر، بیش از یک مدرس صرف، نقش یک راهنما، الهام‌بخش و تسهیل‌گر یادگیری را ایفا می‌کند. او نه تنها باید دانش فنی و هنری طراحی داخلی را به خوبی بداند، بلکه باید بتواند این دانش را به زبان ساده و کاربردی به دانش‌آموزان منتقل کند. که در ابتدا مفاهیم پایه‌ای و پیش نیاز را بیان می‌کند و در ادامه از هنرآموزان می‌خواهد که آنها را به نو احسن به کار گیرند البته با استفاده از ایده‌های خلاقانه خود و در این قسمت نقش شما به عنوان معلم آنها پررنگ می‌شود از این جهت که باید به آنها مشاوره دهید، ذهن خلاق آنها را باز نگه‌دارید، در مواقع ازم مفاهیم را بارها یادآوری کنید، ذهن آنها را به سمت تحلیل و خلاقیت بیشتر راهنمایی کنید و همین‌طور الگوی آنها در مسیر آینده و شغلی‌شان! که آماده‌سازی آنها برای انجام پرو‌ژه‌های عملی و گاهی نیز واقعی.

از طرفی، کار معلم معماری داخلی تلفیقی است از آموزش نظری و فعالیت‌های عملی و خلاقانه؛ به همین دلیل، محیط کلاس و کارگاه تبدیل به فضایی پویا و زنده می‌شود که هر روز چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی را پیش روی معلم می‌گذارد.

معلم این رشته همواره در حال تعامل با دانش‌آموزانی با انگیزه‌های متفاوت است؛ برخی با شور و شوق بالا، برخی با کم‌حوصلگی یا مشکلات یادگیری، که این موضوع نیازمند صبر، انعطاف‌پذیری و مهارت‌های مدیریت کلاسی است.

در کل، معلم معماری داخلی تربیت دبیر ترکیبی از مهارت‌های فنی، هنری و انسانی را در خود دارد که این ترکیب منحصر به فرد، کار او را چالش‌برانگیز و در عین حال بسیار ارزشمند می‌کند. که چالش‌های مخصوص به خود را نیز دارد همچون مدیریت درست کلاس در کنار آموزش کارهای عملی، محدودیت زمانی با توجه به حجم مطالب و تمرین‌های عملی، نیاز به بروز کردن مهارت‌های خود چه برای رشد خود و چه برای تدریس بهتر و خلاقانه‌تر و در آخر هم کمبود امکانات در مدارس.

رشته در قامت استاد

و حال شما به عنوان معلمی که ارشد گرفته و استاد دانشگاه شده؛ استاد معماری داخلی نقشی فراتر از انتقال صرف دانش دارد؛ او به‌عنوان راهنمای تخصصی، مربی خلاقیت و تسهیل‌کننده فرآیند یادگیری عمل می‌کند. وظیفه‌ شما نه تنها آموزش مهارت‌های طراحی فضا، نرم‌افزارهای معماری و مبانی زیبایی‌شناسی، بلکه پرورش تفکر انتقادی و هنری دانشجویان است.

استاد با چالش تلفیق نظریه و عمل مواجه است؛ به گونه‌ای که باید دانشجویان را به توانایی اجرای عملی طرح‌ها و خلاقیت در طراحی داخلی برساند. کلاس‌های او ترکیبی از بحث‌های نظری، کارگاه‌های عملی و پروژه‌های طراحی است که انرژی‌بر ولی بسیار لذت‌بخش است.

البته شما به عنوان استاد با چالش‌هایی مانند کمبود امکانات کارگاهی، نیاز به به‌روزرسانی مستمر دانش فنی و نرم‌افزاری و مدیریت تفاوت‌های سطح و انگیزه دانشجویان روبه‌روست که نیازمند صبر، تعهد و مهارت است.

از نگاه استاد، این رشته پلی است بین هنر و علم؛ جایی که باید کسانی را هدایت کند که در آینده در کنار آن قرار می‌گیرند، تا هم در جنبه‌های فنی و نرم‌افزاری مهارت پیدا کنند و هم خلاقیت و نگاه هنری‌شان پرورش یابد.

کار شما، استاد معماری داخلی، ترکیبی از آموزش، پژوهش و مشاوره است. شما همواره با دانشجویان در تعامل هستید، پروژه‌های تحقیقاتی و طراحی را راهنمایی می‌کنید و آنها را به تدریج به سمت پروژه‌های واقعی و اجرایی سوق می‌دهید.

ادامه تحصیل در رشته

ادامه تحصیل در این رشته به طور قطع مشخص نیست اما با توجه به ظوابط آموزش و پرورش کاملا می‌توان حدس

زد که فارغ‌التحصیلان می‌توانند درهمین رشته یا گرایش‌های آن در مقطع ارشد ادامه تحصیل دهند، مثل: طراحی داخلی، معماری، تکنولوژی معماری، طراحی صنعتی و برای مقطع دکترا قاعدتا همان رشته‌ی ارشد یا نهایتا گرایش‌های آن.

البته برای فارغ‌التحصیلان معماری داخلی، ادامه تحصیل در گرایش‌هایی مثل طراحی دکوراسیون، روانشناسی محیط یا حتی طراحی محیطی نیز بازتر است.

بازار کار و میزان حقوق

فارغ‌التحصیلان معماری داخلی نیز مانند سایر رشته‌های شهید رجایی، در آموزش و پرورش به عنوان هنرآموز طراحی داخلی یا معماری داخلی در هنرستان‌ها و مدارس فنی مشغول به کار خواهند شد. در کنار آن می‌توانید در حوزه‌های دیگر نیز مشغول به فعالیت شوید همچون:

• همکاری با شرکت‌های طراحی، دفاتر معماری یا به‌صورت فریلنسری.
• کار با نرم‌افزارهایی مانند 3ds Max، SketchUp، Lumion، V-Ray برای ساخت تصاویر واقعی از فضاها.
• انجام پروژه برای معماران، سازندگان و تبلیغات املاک.
• همکاری با برندهای مبلمان یا راه‌اندازی کارگاه شخصی.
• همکاری با شرکت‌های تبلیغاتی و رویدادساز.
• مشاوره طراحی، خرید مصالح، نظارت بر اجرا.
• تدریس آنلاین در پلتفرم‌های آموزشی یا راه‌اندازی کانال شخصی.
• راه‌اندازی بلاگ، پیج حرفه‌ای یا انتشار کتاب‌های آموزش طراحی.
• همکاری با شرکت‌های فناوری یا توسعه‌دهندگان نرم‌افزار.

که شما با فعالیت در این حوزه‌ها می‌توانید هم رشد زیادی از لحاظ مهارتی و علمی و هم درآمد داشته‌باشید.

یادداشتی از یک دانشجو-معلم مهندسی معماری داخلی

اینو سال بعد تو بنویس برامون؛)

ولی اگه بخوام بگم که این رشته برای کیا مناسب‌تره، خب قطعا کسایی که که به طراحی فضاهای زیبا و کاربردی علاقه دارند و دوست دارند با نرم‌افزارهای حرفه‌ای خلاقیت‌شان را به واقعیت تبدیل کنند. معماری داخلی رشته‌ای هنری‌ و خلاقانه‌عه و مناسب افراد خوش‌ذوق و دقیق هست. بنابراین، اگر فردی هستی که از طراحی دکور، نورپردازی، ترکیب رنگ‌ها و ساخت فضای دلنشین لذت می‌بری، این رشته می‌تونه دقیقاً مناسب روحیه و توانایی‌های تو باشه.