گاهی، مسیر معلمی از دل جامعه میگذرد…

رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان، تنها یک مسیر تحصیلی نیست؛ آغاز سفر ی است برای شناخت عمیقتر انسان، جامعه و نقش معلم در میان ا/.ین دو. این رشته برای آنهاییست که باور دارند آموزش، چیز ی فراتر از انتقال محفوظات است؛ فرصتی برای بیدار کردن نگاه، ایجاد پرسش و تربیت نسلهایی که «میفهمند» نه صرفاً «میدانند».

در این مسیر، دانشجو با مفاهیمی چون جامعهشناسی،نظریه پردازان اجتماعی، روانشناسی اجتماعی، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد و انسانشناسی آشنا میشود. اما آنچه این رشته را از دیگر مسیرهای آموزشی متمایز میسازد، رویکردی است که به درک و تفسیر واقعیات اجتماعی میپردازد، نه صرفاً حفظ آنها. آموزش علوم اجتماعی یعنی یاد گرفتنِ گفتوگو، دیدنِ  تفاوتها، و فهمِ چرایی رفتارهای جمعی. دانشجوی این رشته، تمرین میکند که شنوندهای دقیق، ناظر ی هوشیار و معلمی اندیشمند باشد؛ کسی که میتواند کلاس درس را به بستر ی برای تفکر، گفتوگو و رشد اجتماعی تبدیل کند. دانشآموختگان این رشته، نهتنها با دانش تخصصی در حوزههای علوم اجتماعی مجهز میشوند، بلکه مهارتهایی چون تحلیل مسائل اجتماعی، درک تفاوتهای فرهنگی، و توانایی تربیت شهروندانی آگاه و مسئول را نیز فرا میگیرند. رشته آموزش علوم اجتماعی، جاییست برای آنان که دغدغه انسان دارند؛

برای آنان که میخواهند معلمی باشند با نگاهی گستردهتر، فهمی عمیقتر و تأثیر ی ماندگارتر..

معرفی رشته در قاب کنکور

رشته آموزش علوم اجتماعی مختص دانش آموزانی است که به رشته دبیری علوم اجتماعی ، مطالعات اجتماعی و حتی فلسفه و منطق  علاقه دارند.تنها داوطلبان گروه انسانی امکان انتخاب این رشته را دارند، و همین موضوع، همراه با ظرفیت بسیار محدود آن در بیشتر استانها و نواحی بومی، باعث شده رقابت برای ورود به آن بسیار فشرده و حساس باشد .در بسیار ی از مناطق، ظرفیت این رشته در حد یک یا دو نفر است، و همین عدد کوچک ،هزاران داوطلب را به رقابت سختی وا میدارد. بررسیها نشان میدهد که در استان هایی با ظرفیت محدود، ترازهای بالای 10000 برای قبولی قطعی لازم است و در مناطقی با جو رقابتی کم و ظرفیت های بیشتر، قبولی با ترازهای 8000 تا 9500 به چشم میخورد. البته در برخی نواحی خاص و سهمیههای بومی، ممکن است قبولی با ترازهای پایینتر نیز ممکن شود. برای قبولی در این رشته  حداقل درصدهای موردنیاز در دروس گروه آزمایشی انسانی به صورت تقریبی در زیر آورده شده:

علوم و فنون: بین 30 تا 40درصد عربی تخصصی: بین 30تا40درصد تاریخ و جغرافیا:بین 10تا20درصد علوم اجتماعی:بین 50تا 70درصد فلسفه و منطق: بین5تا20درصد روانشناسی: بین 50تا70درصد اقتصاد: بین40تا60 درصد ریاضی: بین5تا10درصد

همچنین در این میان نمیتوان از مباحث تراز آور تعلیم و تربیت و هوش و استعداد معلمی)تعلیم:حداقل بین 40تا60 درصد، هوش:حداقل بین 20تا40 درصد( ، و همچنین تاثیر 60 درصدی معدل) 20درصد یازدهم و 40درصد دوازدهم ( غافل شد.

اما چرا این رشته تا این اندازه محبوب است؟ زیرا آموزش علوم اجتماعی، برخلاف تصور بسیار ی، فقط تدریس چند مبحث درسی نیست. این رشته جاییست برای پرورش معلمانی که بتوانند با نسل جدید حرف بزنند، گفتوگو کنند، سؤالات بزرگ را مطرح کنند ،و کلاس را از فضایی خشک و صرفاً آموزشی، به محیطی برای فهم زندگی، جامعه و انسان تبدیل کنند. داوطلبانی که این رشته را انتخاب میکنند، معمولاً دغدغهمند، علاقهمند به مسائل فرهنگی، اجتماعی و تربیتی و همچنین افرادی با روابط عمومی بالا و علاقمند به نقد و تحلیل و مباحثه با دیگر افراد هستند. کسانی که به جای تکرار محفوظات، به دنبال معنا، گفتوگو و تأثیرگذار یاند. اگر جزو آن دسته از دانشآموزانی هستید که از خودتان میپرسید «چرا جامعه اینطور شده؟»، «چطور میشه فکر نسل آینده رو تغییر داد؟» یا «من چه نقشی در تربیت انسان دارم؟»  این رشته دقیق اً همان چیز ی است که باید به آن فکر کنید.

معرفی رشته در قاب دانشجو معلم

رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان، فرصتی ویژه برای کسانی است که به درک عمیقتر جامعه و تربیت نسل آینده علاقهمندند .این افراد بعد از4سال تحصیل در دانشگاه فرهنگیان بصورت کارشناسی پیوسته در 8 ترم و 150 واحد درسی میتوانند به تدریس دروس مربوط به این رشته در دوره های متوسطه اول و دوم بپردازند.. در این رشته، دانشجو معلم علاوه بر یادگیر ی مباحث تخصصی علوم اجتماعی مانند جامعهشناسی، تاریخ، جغرافیا و علوم سیاسی، با واحدهای تربیتی و روشهای نوین تدریس نیز آشنا میشود تا بتواند مفاهیم را به شکلی کاربردی و قابل فهم به دانشآموزان منتقل کند. واحدهای درسی این رشته شامل دروس پایهای مانند جامعهشناسی عمومی، جامعهشناسی خانواده، اقتصاد و فرهنگ، تاریخ معاصر ایران و جهان، مبانی علوم اجتماعی و سیاستهای اجتماعی است. در کنار این مباحث تخصصی، دروس تربیتی و آموزشی مانند روانشناسی تربیتی، روشهای تدریس علوم اجتماعی، سنجش و ارزشیابی آموزشی و مدیریت کلاس درس نیز ارائه میشود.

از واحدهای مهم این رشته، کارورز ی در مدارس است که به دانشجو معلمان فرصت میدهد تا تجربه عملی تدریس را در محیط واقعی کسب کنند. این تجربه عینی باعث میشود دانشجو معلم با چالشها و نیازهای واقعی دانشآموزان و مدارس آشنا شود و مهارتهای ارتباطی، مدیریتی و آموزشی خود را تقویت کند. در طول این مسیر، دانشجو معلم یاد میگیرد که تنها انتقال دهنده دانش نباشد، بلکه نقشی فعال در پرورش تفکر انتقادی، اخلاق اجتماعی و درک مسائل جامعه داشته باشد. این رشته مسئولیتی بزرگ بر دوش دانشجو میگذارد؛ مسئولیتی که فراتر از تدریس صرف است و شامل شکلدهی به نگرشها و بینشهای نسل آینده درباره جامعه و ارزشهای انسانی میشود. در نهایت، تحصیل در رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان، سفر ی پربار است که دانشجو معلم را برای تبدیل شدن به معلمی متعهد، آگاه و تأثیرگذار آماده میکند تا بتواند سهمی موثر در پرورش انسان هایی باشعور و با آگاهی اجتماعی و اخلاقی داشته باشد.

سیلابس درسی:

مزایای رشته آموزش علوم اجتماعی

رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان یک تعداد مزایایی دارااست که باعث تفاوت آن می شود از جمله:

• پویایی کلاس های درسی
• برخوردار ی از بیمه سلامت و بازنشستگی، که به دانشجویان احساس امنیت مالی و اجتماعی میدهد.
• سوابق تحصیلی در دانشگاه فرهنگیان بهعنوان سابقه کار ی در نظر گرفته میشود؛ این امر، فرایند ورود به بازار کار و اشتغال را برای فارغالتحصیلان تسهیل میکند.
• برخوردار ی از حقوق رفاهی جامعه فرهنگیان، از جمله اسکان در شهرهای مختلف.
• توانایی تحلیل رسانه ها و اخبار؛ دانش آموز با مفاهیم تحقیق،پرسش گری فرضیه سازی و جمع آوری اطلاعات آشنا می شود.
• قرار گرفتن در محیط های متنوع و مختلف شغلی.
• آشنایی با ساختار جامعه و حکومت؛فرد نهادهایی مانند خانواده،دولت،آموزش،اقتصاد و حقوق را یاد میگیرد که چطور کار می کنند.
• آشنایی با مسائل روز و آینده؛ افراد درباره ی موضوعاتی مثل فقر،نابرابری،محیط زیست،جنگ های فرهنگی اطلاعات به دست آورند.
• ماهیت علمی و عملی این رشته باعث میشود که دانشجویان نسبت به برخی از رشتههای دانشگاهی دیگر، کمتر دچار فرسودگی و بی انگیزگی شوند.
• ارتباط بیشتر با واقعیتهای اجتماعی و تربیتی به یادگیر ی و تدریس راحت تر کمک میکند.

معایب رشته آموزش علوم اجتماعی

• علیرغم مزایای شغلی، حقوق معلمان در ابتدای شروع به کار ممکن است محدود و کمتر از برخی مشاغل دیگر باشد.
• فارغالتحصیلان این رشته باید پس از اتمام تحصیل، برای مدت مشخصی در مدارس به تدریس بپردازند؛ این تعهد ممکن است برای کسانی که به دنبال کارهای متنوع یا تغییر شغل هستند، محدودیت ایجاد کند زیرا انصراف از دانشگاه فرهنگیان جریمه سنگینی را در پی دارد.
• مشاغل معلمی در صورت اینکه معلم خواهان انتقالی محل خدمت یا جابجایی به هر دلیلی باشد ؛ این کار بسیار پروسه زمانبر و مشکلی است.
• بهدلیل تغییرات سریع در زمینههای اجتماعی، فرهنگی و علمی، معلمان باید بهطور مداوم در جریان بهروزرسانیهای آموزشی و پژوهشی قرار گیرند.
• معلمان علوم اجتماعی مسئولیت زیادی در قبال شکلگیر ی نگرشها و باورهای دانشآموزان دارند. این فشار به جهت اثرگذاری مثبت بر رفتار و نگرشهای اجتماعی دانشآموزان، ممکن است برای برخی معلمان سنگین باشد.
• تدریس مباحث مشابه سالهای مختلف و دروس مشابه میتواند برای برخی افراد کسالتآور باشد.
• محتوای درسی علوم اجتماعی به دلیل داشتن مباحث متفاوت و گاهی پیچیده، ممکن است با سلیقهها و تفاوتهای فرهنگی دانشآموزان همخوانی نداشته باشد؛ این عدم تطابق میتواند باعث ایجاد اختلافات و درک نادرست از مفاهیم درسی شود.
• معلمان علوم اجتماعی به موجب آشنایی دانش آموزان با مسائل عینی جامعه و فرهنگ حاکم، باید گاهی در یک محیط بیرون از مدرسه قرار بگیرند و این ممکن است برای معلم و دانش آموزان تنش زا باشد.)مانند بازدید از کمپ های ترک اعتیاد،زندان و(…

رشته آموزش علوم اجتماعی در قاب معلم

معلمان علوم اجتماعی معمولاً در مدارس متوسطه اول و دوم )دوره اول و دوم دبیرستان(

مشغول به تدریس هستند. این معلمان میتوانند در درسهایی مثل  جامعهشناسی،فلسفه، مطالعات اجتماعی و دروس فرعی مانند سلامت و بهداشت، انسان و محیط زیست و.. تدریس کنند. البته ممکن است در سالهای اول خدمت، محل تدریس آنها در خود شهر محل سکونت و خدمت اصلی نباشد و به مناطق اطراف یا حتی شهرهای دیگر فرستاده شوند. این موضوع میتواند چالشهایی به همراه داشته باشد، اما از طرفی این تجربهها میتوانند معلم را با محیطهای مختلف آشنا کنند و تجربه ارزشمندی به او بدهند.در برخی موارد امتیازاتی که معلم دارد میتواند در تعیین یا جابجایی محل خدمت موثر واقع شود. نقش معلمان علوم اجتماعی فراتر از تدریس کتاب است. این معلمان بهطور مستقیم در شکلگیر ی افکار و عقاید دانشآموزان تاثیر دارند. آنها نه تنها مفاهیم اجتماعی و تاریخی را آموزش میدهند، بلکه به دانشآموزان کمک میکنند تا با دیدگاههای مختلف آشنا شوند و توانایی نقد و تحلیل مسائل اجتماعی را پیدا کنند.

رشته آموزش علوم اجتماعی در قاب استاد دانشگاه

رسیدن به مقطع استاد دانشگاهی در رشته آموزش علوم اجتماعی نیازمند این است که شخص پس از طی 4 سال دوره کارشناسی در دانشگاه فرهنگیان و 2 سال مقطع کارشناسی ارشد)  فوق لیسانس( میتوانند در آزمون دکتری شرکت کنند و با قبولی و طی پروسه دکتری به استاد دانشگاهی برسند. افراد این رشته میتوانند با دستیابی به مرحله هیئت علمی شدن در دانشگاه ، به مراتب بالاتر علمی و همچنین دریافت حقوق بیشتر راه پیدا کنند.

ادامه تحصیل در رشته آموزش علوم اجتماعی 

در این رشته بلافاصله پس از اتمام دوره کارشناسی میتوانید در کنکور ارشد شرکت کنید و پس از قبولی در رشدته مورذنظر وارد مقطع کارشناسی ارشد بشوید.گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی ارشد رشته های مردم شناسی،جامعه شناسی،پژوهش علوم اجتماعی،برنامه ریزی گردشگری و فلسفه علوم اجتماعی و سپس گرایش های رشته آموزش علوم اجتماعی در مقطع دکتری رشته های جامعه شناسی فرهنگی، جامعه شناسی سیاسی،رفاه اجتماعی هستند.همچنین میتوانید برای مقاطع ارشد و دکتری در رشته های غیرمتربط هم تحصیل کنید که در اینصورت امتیاز تحصیلات بر حکم و فیش حقوقی شما اعمال نخواهد شد.

بازار کار و میزان حقوق رشته آموزش علوم اجتماعی

در حال حاضر )سال ۱۴۰۴(، حقوق معلمان رسمی تازهکار بسته به رتبه شغلی، سابقه، مدرک تحصیلی و محل خدمتشان بین ۱۲ تا 15 میلیون تومان در ماه است. معلمان با سابقه بیشتر، رتبههای شغلی بالاتر )مانند رتبههای حرفهای در طرح رتبهبندی معلمان( و مدارک تحصیلی ارشد و دکتر ی، میتوانند درآمد بالاتر ی داشته باشند، حتی تا حدود ۲۵ میلیون تومان در ماه در برخی موارد خاص. حقوق معلمان در ایران هنوز با استانداردهای جهانی فاصله دارد، اما طرحهایی مثل نظام رتبهبندی معلمان تلاش دارند تا حقوق را به نسبت تخصص و سابقه افزایش دهند.

بسیار ی از معلمان باانگیزه علوم اجتماعی، بهدلیل علاقهمندی به تحلیل مسائل اجتماعی و قدرت بیان، در زمینههای جانبی نیز درآمد کسب میکنند:

تدریس خصوصی جامعهشناسی، مطالعات یا اقتصاد برای کنکور انسانی تألیف کتابهای کمکدرسی یا جزوههای آموزشی همکار ی با مدارس غیرانتفاعی یا آموزشگاهها

تولید محتوا در فضای مجاز ی )پیجهای اینستاگرامی آموزشی، کانالهای تلگرام ،یوتیوب و(…

بطور کلی پیشرفت کاری در این رشته میتواند بالا باشد که علاوه بر موارد بالا میتوان به مشاغل پیشرفته تری چون مددکار اجتماعی،سرپرست پژوهشکده و پژوهشگر، تاسیس مرکز مشاوره،تدریس در دانشگاه،تاسیس مراکزی مانند ترک اعتیاد و.. اشاره کرد.

یادداشتی از یک دانشجومعلم سلام رفیق

به عنوان دانشجو علوم اجتماعی از دانشگاه فرهنگیان میخواستم کمی باهات صحبت کنم .راستش دانشگاه فرهنگیان جاییه که فقط با علاقه قلبی به معلمی میتونی سختیاشو به جون بخری و وارد این مسیر پر پیچ و خم بشی.

اینجا یه جور خاصی از زندگی جریان داره. درسها فشردهست، کلاسها بعضی وقتا فرسایشی، حضور و غیاب جدی، اردوها و همایش های علمی و فرهنگی اجبار ی.سختگیر ی هست، توقع هست؛ به پوشش به صحبت کردن به مطیع بودن و خیلی چیزای دیگه!

گاهی حس میکنی توی یه ارتشی، نه یه دانشگاه.گاهی از کمبود امکانات میسوز ی، از خوابگاهی که سرده، از کتابخونهای که خالیه، از استادی که دغدغه تو رو نداره از هم دانشگاهی که چشم دیدن تورو نداره.

ولی…

ولی یه لحظه هست، توی یه کلاس کارورز ی، وقتی یه دانشآموز بهت میگه: «آقا/خانم ،کاش همه معلما مثل شما بودن..»

اون لحظه، همه خستگیها رنگ میبازه و یه لبخند واقعی روی لبات میاد.اگه دلت برای آدمها میلرزه ،اگه وقتی یکی درد دل میکنه، دلت نمیخواد فرار کنی، اگه از تحلیل رفتارها ،حرف زدن درباره عدالت، فقر، خانواده، مدرسه، شادی و ترسها لذت میبر ی، اگه میتونی با یه نوجوان حرف بزنی و قضاوتش نکنی، اگه جرئت دار ی توی کلاس درباره حقیقت حرف بزنی، و حتی وقتی نظام آموزشی خودش خستهست، تو هنوز انرژ ی ساختن داشته باشی، این مسیر مال توئه. قراره توی این مسیر، با مشکلات واقعی طرف شی: دانشآموز ی که اضطراب داره، خانوادهای که نمیفهمتش، مدیر ی که فقط نمره میخواد، ادارهای که بودجه نمیده، ولی تو …                      قراره با امیدت، با علمت، با حرفزدنت، با بودنت، فرق ایجاد کنی.

یک جمله برای حرف آخر

اگر دنبال رشتهای هستی که تو رو بسازه و نسبت به آن رشته درک خوبی داری ، نه فقط برای شغل، بلکه برای انسانتر شدن، شنواتر شدن، معلم واقعی شدن، رشته علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان انتخابیه که شاید ساده بهنظر بیاد، ولی از درون، عمیقتر از خیلی چیزاست. به امید قبولی تو، که فقط دنبال رشته نیستی، دنبال معنا و تأثیر واقعی توی زندگی آدمهامی.